در معماری و مهندسی معاصر تمایل فزاینده ای به ساخت سازه های سبک تر و در عین حال مقاوم تر مشاهده می شود. آریافوم در این مقاله قصد دارد شما را با استانداردها و مقررات مربوط به استفاده از یونولیت در ایران آشنا کند تا در صورت تمایل برای استفاده از یونولیت در سازه حتما استاندارد ها را رعایت فرمایید. رعایت استانداردها و مقررات مربوط به استفاده از یونولیت در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است.
هرگونه نقص در فرآیند تولید می تواند به اختلال در سیستم عایق بندی حرارتی ساختمان منجر شود. این اختلالات علاوه بر هدر رفتن انرژی و افزایش هزینه های مربوط به انرژی مدیریت پروژه های ساخت و ساز را نیز با چالش مواجه می سازد.
از دهه ۱۹۷۰ با ظهور بحران انرژی روش های نوین برای جلوگیری از اتلاف آن معرفی شدند. یونولیت استاندارد به عنوان یک پوشش مناسب برای جلوگیری از هدر رفت انرژی در ساختمان ها به کار می رود و مزایای فوق العاده ای در کاهش اتلاف حرارت و صرفه جویی در هزینه های انرژی ارائه می دهد. این ماده همچنین قابلیت سازگاری با سایر مصالح ساختمانی نظیر چوب، فولاد، سنگ و تیرآهن را داراست. در صورت لزوم استفاده از پوشش های محافظ یا پایه های نگهدارنده برای فوم سقفی توصیه می شود و برای عایق بندی دیوارها معمولاً از چسب مخصوص استفاده می گردد.
دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی ساختمان ضوابط نهایی استفاده از بلوک های سقفی پلی استایرن منبسط شده را اعلام کرده و عملکرد مناسب این بلوک ها منوط به رعایت موارد ایمنی در برابر آتش، رواداری های ابعادی، مقاومت مصالح شکل هندسی و روش اجرایی صحیح است.
استاندارد ها و مقررات مربوط به یونولیت
مقاومت باربری
حداقل مقاومت بلوک ها در برابر بارهای حین اجرا باید ۲۰۰ کیلوگرم به ازای هر ۳۰ سانتی متر طول بلوک باشد که این بار در نواری به عرض حداکثر ۷ سانتی متر در وسط بلوک اعمال می شود.
آزمایشگاه کنترل کیفیت
کارخانه های تولید کننده بلوک سقفی پلی استایرن منبسط شده باید دارای آزمایشگاه برای کنترل رواداری های ابعادی و باربری بلوک باشند. بلوک هایی که با بار ۲۰۰ کیلوگرم و به صورت نواری در طول ۳۰ سانتی متر آزمایش می شوند نباید دچار شکست یا گسیختگی شوند.
طول بلوک
استفاده از بلوک های با طول کمتر از ۳۰ سانتی متر ممنوع است زیرا خطر شکست بلوک را به همراه دارد.
بلوک های توخالی
در نقاطی که امکان ورود بتن به حفره های بلوک وجود دارد که باید تمهیدات لازم برای بستن حفره ها با پوشش های مناسب یا استفاده از بلوک های توپر اندیشیده شود.
ابعاد و ظاهر
عرض لبه نشیمن بلوک ها در محل قاعده باید ۲۷±۲ میلی متر باشد.
رعایت پخی در دو لبه فوقانی به ارتفاع ۵ و قاعده ۵ سانتی متر الزامی است.
حداکثر رواداری طول و عرض و ضخامت بلوک از مقدار اسمی اعلام شده به ترتیب ۵± میلی متر به ازای هر متر طول ۳± میلی‌متر برای عرض و ۵± میلی‌متر برای ضخامت است.
کلیه لبه های بلوک (به غیر از محل‌های پخی) باید گونیا باشند. حداکثر انحراف مجاز برای گونیا نبودن لبه های طولی و عرضی ۵± میلی‌متر به ازای هر ۱۰۰۰ میلی متر طول یا عرض و برای لبه ضخامت ۳± میلی متر است.
بلوک ها باید سالم و یکپارچه باشند سطحی نسبتاً صاف داشته و بین دانه های پلی استایرن فاصله مشخص ظاهری وجود نداشته باشد.
نام تولید کننده کندسوز بودن محصول و ابعاد و حداقل چگالی بلوک باید روی تمام بلوک های تولیدی حک چاپ یا برچسب شوند به گونه ای که پاک شدن یا جدا شدن آسان آن میسر نباشد.
استانداردهای حرارتی و ارزیابی
یونولیت سقفی استاندارد به یونولیت هایی اطلاق می شود که مطابق با استانداردهای مربوط به تولید فوم پلی استایرن منبسط شده ورق یونولیتی و سایر حوزه های مرتبط تولید می شوند. با وجود گستردگی استانداردها در زمینه تولید و کنترل کیفیت، نگهداری و نصب، آزمون های مورد استفاده در کارخانه های تولید فوم سقفی یکسان است.
یکی از عوامل کلیدی در دستیابی به این هدف انتخاب صحیح مصالح برای سقف ساختمان است. در این راستا یونولیت سقفی استاندارد به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از سیستم تیرچه بلوک نقش بسزایی در کاهش وزن و افزایش پایداری سازه ایفا می کند. همین ویژگی ها کاربرد آن را در صنعت ساختمان سازی حیاتی ساخته است.
مواد اولیه مورد استفاده در تولید یونولیت سقفی استاندارد دارای خواص حرارتی منحصر به فردی هستند که عاملی کلیدی در تولید محصولات مطابق با استانداردهای صنعتی محسوب می شود. مرجع SRM 1453 مواد اولیه تولید بلوک های فوم سقفی را از نظر هدایت پذیری حرارتی و گرمایی در دمای اتاق ارزیابی می کند. بررسی خواص حرارتی تولید یونولیت سقفی استاندارد در این روش شامل دو پارامتر دما و چگالی نمونه است که با استفاده از دستگاه های صفحات داغ انجام می پذیرد.
بر اساس مرجع SRM 1453 هدایت حرارتی برای یونولیت سقفی استاندارد بین ۳۷.۴ تا ۴۵.۸ کیلوگرم بر متر مکعب اندازه‌گیری شده و تغییرات دما برای تولید بلوک ها بین ۲۸۱ تا ۳۱۳ درجه کلوین ثبت شده که این اعداد و ارقام بر اساس محاسبات مهندسی و معادلات ریاضی ثابت شده اند.
استاندارد SRM توسط موسسه ملی استانداردها و تکنولوژی تدوین شده و مواد اولیه پایدار فرآیند ها، آزمون ها و تمامی ملزومات این حوزه را به دقت گردآوری کرده است. به عنوان یک مرجع استاندارد برای کارخانه های تولید یونولیت سقفی آزمون های کنترل کیفی و همچنین در آکادمی های آموزشی و صنایع کاربرد دارد.
خواص حرارتی و مطالعات ساختاری
مقاومت حرارتی و هدایت حرارتی یونولیت سقفی استاندارد به عنوان عایق حرارتی از طریق دو ویژگی فیزیکی یعنی چگالی نمونه و دما ارزیابی می شود. مطالعات انجام شده در مرجع استاندارد SRM 1453 محدوده دمایی حرارتی برای تولید یونولیت سقفی استاندارد را از ۲۸۰ تا ۳۴۰ درجه کلوین تعیین کرده که این مشخصات نشان دهنده مناسب بودن یونولیت های سقفی برای کاربرد در عایق سازی ساختمان هستند.
یونولیت سقفی استاندارد در مرجع SRM 1453 یک بلوک پلی استایرن منبسط شده قالب گیری شده با چگالی و سختی بالا تعریف شده است. پس از قالب گیری بلوک ها برای حذف ناخالصی ها و دستیابی به ضخامت یکنواخت توسط ماشین آلات مخصوص پردازش می شوند.
یونولیت های آماده فروش باید در دمای اتاق و رطوبت ۳۰ تا ۶۰ درصد نگهداری شوند. قوانین مشخصی برای ذخیره سازی و نگهداری یونولیت سقفی استاندارد وجود دارد که سلامت محصول را در انبارها تضمین می کند.
مطالعات ریز ساختاری روشی متداول در کارخانه ها برای بررسی بافت یونولیت سقفی استاندارد است. این مطالعات با استفاده از میکروسکوپ الکترونی پویشی امکان مشاهده ابعاد، ذرات، خلل و فرج و دانه‌های بلوک یونولیتی را فراهم می آورد. استفاده از فناوری های پیشرفته و رعایت استانداردها در تولید یونولیت سقفی منجر به تولید محصولات مرغوب و افزایش فروش آن می شود.
توجه داشته باشید که تنها استفاده از انواع کند سوز بلوک پلی استایرن منبسط شده مجاز است و تولیدکنندگان موظف به ارائه مدارک معتبر دال بر کندسوز بودن مواد اولیه هستند. زیر سقف باید با پوشش مناسب محافظت شود تا از برخورد مستقیم حریق احتمالی با بلوک جلوگیری گردد. این پوشش باید به تیرها و تیرچه ها مهار شود و اتصال مستقیم اندود به بلوک بدون اتصالات مکانیکی مجاز نیست.
دیوارهای بین واحد های مستقل باید دارای مقاومت در برابر آتش باشند و از لایه بلوک های پلی‌استایرن عبور کرده و تا زیر سقف سازه ای امتداد یابند تا از گسترش حریق جلوگیری شود. بلوک ها باید در کارگاه ساختمانی به دور از مواد قابل اشتعال نگهداری و از تماس با براده های داغ جرقه های جوشکاری یا هر شیء داغ دیگر پیشگیری شود. توصیه می شود از انبار کردن بلوک ها با حجم بیش از ۶۰ متر مکعب خودداری شود و در صورت لزوم با فاصله حداقل ۲۰ متر بین هر دو قسمت به بخش های کوچک تر تقسیم شوند.
کارکنان باید نسبت به عدم استفاده از شعله و استعمال دخانیات در مجاورت بلوک ها توجیه شوند. نصب تابلوی استعمال دخانیات ممنوع و پیش بینی کپسول های آتش نشانی در نزدیکی محل نگهداری بلوک ها الزامی است.
مزیت استفاده از یونولیت استاندارد
مهم ترین مزیت استفاده از یونولیت استاندارد عایق بندی حرارتی فوق العاده آن است. ساختار سلول های بسته و حاوی هوای محبوس از انتقال حرارت به صورت هدایت همرفت و تابش جلوگیری می کند. یونولیت سقفی یا فوم سقفی نقش کلیدی در کاهش اتلاف حرارت از طریق سقف ساختمان ایفا می کند. این امر به ویژه در مناطق با آب و هوای متغیر برای حفظ دمای مطلوب داخلی و کاهش نیاز به سیستم های گرمایشی و سرمایشی بسیار حائز اهمیت است.
چه در دیوارهای خارجی و چه در دیوارهای داخلی یونولیت به عایق بندی مؤثر کمک کرده و مانع از ورود گرما در تابستان و خروج آن در زمستان می شود. این کاربرد علاوه بر کاهش مصرف انرژی به افزایش آسایش حرارتی ساکنین نیز می انجامد.
استفاده از یونولیت در کف و پی از انتقال رطوبت و سرما از زمین به داخل ساختمان جلوگیری می کند. این امر به ویژه در طبقات همکف و زیرزمین ها که در تماس مستقیم با خاک هستند اهمیت ویژه ای دارد و به پایداری دمایی و کاهش هزینه های رطوبت زدایی کمک می‌کند. یکی از مزایای فنی برجسته یونولیت وزن بسیار کم آن است. با توجه به اینکه بیش از ۹۰ درصد حجم یونولیت را هوا تشکیل می دهد وزن آن در مقایسه با سایر مصالح ساختمانی مشابه ناچیز است. با استفاده از یونولیت در سقف و دیوارها وزن کلی سازه به طور قابل توجهی کاهش می یابد. این امر به کاهش ابعاد مقاطع سازه ای مانند تیرها و ستون ها کاهش مصرف فولاد و بتن و در نتیجه کاهش هزینه های ساخت کمک می کند.
وزن کم یونولیت انتقال و جابجایی آن در کارگاه ساختمانی را آسان تر می کند. همچنین سرعت نصب بالا به دلیل سبکی و قابلیت برش آسان به کاهش زمان اجرای پروژه و کاهش هزینه های نیروی انسانی منجر می شود. با کاهش وزن سازه نیرو های لرزه‌ای وارد بر ساختمان در هنگام زلزله کاهش می یابد. این امر به افزایش ایمنی و پایداری سازه در برابر حوادث طبیعی کمک شایانی می کند. علی رغم سبکی یونولیت استاندارد دارای مقاومت فشاری مناسبی بوده که بسته به چگالی آن قابل تنظیم است. این ویژگی آن را برای کاربردهایی که نیاز به تحمل بار دارند مناسب می سازد.
یونولیت استاندارد می تواند به عنوان پرکننده سبک در سطوح مختلف استفاده شود. این کاربرد به کاهش وزن کلی سازه و عایق بندی همزمان کمک می کند. در برخی موارد از بلوک های یونولیت به عنوان قالب های ماندگار در بتن ریزی استفاده می شود. این روش علاوه بر سبک سازی سازه نقش عایق حرارتی را نیز ایفا می کند. یونولیت برای ایجاد شیب مناسب در پشت بام ها استفاده می شود. این کار علاوه بر عایق بندی به زهکشی آب باران و برف کمک کرده و از تجمع آب روی سقف جلوگیری می نماید.
یونولیت استاندارد به دلیل ساختار سلول های بسته اش جذب رطوبت پایینی دارد از این رو مقاومت یونولیت در برابر جذب آب تضمین کننده حفظ عملکرد عایق بندی آن در طولانی مدت است. محیط خشک ایجاد شده توسط یونولیت مانع از رشد عوامل بیولوژیکی مانند قارچ و کپک می شود که برای سلامتی ساکنین و دوام سازه مضر می باشد. یونولیت در مواجهه با رطوبت و تغییرات دما پایداری ابعادی مناسبی از خود نشان داده و دچار تغییر شکل یا افت خواص نمی شود.
قابلیت برش آسان یونولیت استاندارد با ابزارهای ساده به طراحان و معماران این امکان را می دهد که آن را به هر شکل و ابعادی برش دهند و به همین دلیل در مواردی که نیاز به اشکال هندسی خاص یا جزئیات معماری منحصر به فرد باشد یونولیت به راحتی قابل انطباق است.
یونولیت استاندارد در فرآیند تولید و پس از نصب هیچ گونه گاز سمی یا آلاینده ای از خود منتشر نمی کند از این رو به لایه اوزون آسیب نمی‌رساند.
یونولیت استاندارد در پایان عمر مفید خود قابل بازیافت است و می تواند مجدداً در تولید محصولات جدید به کار رود که این امر به کاهش زباله های ساختمانی و حفظ منابع طبیعی کمک خواهد نمود.
با رعایت استاندارد های تولید و استفاده از یونولیت های کندسوز این ماده می تواند مقاومت مطلوبی در برابر آتش از خود نشان دهد. افزودن مواد شیمیایی خاص در فرآیند تولید باعث می شود که یونولیت در مواجهه با شعله خود خاموش و به گسترش آتش کمک نکند. این ویژگی برای افزایش ایمنی ساختمان در برابر حریق بسیار مهم بوده و باید حتماً از انواع دارای گواهینامه کندسوز بودن استفاده شود.
با توجه به این جزئیات فنی و مزایای خاص یونولیت استاندارد یک انتخاب هوشمندانه و مؤثر برای عایق بندی و سبک سازی در بخش های مختلف ساختمانی است که هم به بهینه سازی مصرف انرژی و کاهش هزینه ها کمک می کند و هم به افزایش پایداری ایمنی و آسایش حرارتی در ساختمان ها می انجامد. یونولیت استاندارد را از جای معتبری چون آریافوم که بزرگترین کارخانه یونولیت اصفهان است تهیه نمایید که خود تولید کننده مستقیم یونولیت استاندارد است و یونولیت ها را استاندارد و در بالاترین کیفیت تولید و با قیمت مناسب در بازار عرضه می دارد.
یونولیت استاندارد که با نام فوم پلی استایرن منبسط شده نیز شناخته می شود، به دلیل ویژگی های منحصر به فردش در انواع پروژه های ساختمانی کاربردهای وسیعی پیدا کرده است. این ماده فراتر از یک عایق حرارتی ساده مزایای فنی و اقتصادی قابل توجهی را ارائه می دهد که آن را به گزینه ای ایده آل برای بسیاری از کاربردهای خاص ساختمانی تبدیل می نماید.
نتیجه میگیریم که استانداردها و مقررات مربوط به استفاده از یونولیت در ایران زیاد شفاف نیست